پارک ملی را می توان اینگونه تعریف کرد که ذخایری از زمین های طبیعی، نیمه طبیعی یا توسعه یافته را شامل می شود و به همین دلیل از آن محافظت می شود. پارک های ملی یک ایده داشته و آن هم حفاظت از طبیعت وحشی برای نسل های بعدی به عنوان غرور ملی است.
اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و
کمیسیون جهانی حفاظت از حوزه های آن از پارک ملی به عنوان نوع دوم منطقه حفاظت شده
یاد می کند.
اولین کشوری که در این زمینه پیشقدم شد
و پارک عمومی یا زمین های سرگرم کننده برای استفاده توسط مردم را افتتاح کرد ایالات
متحده امریکا بود که در آن پارک ملی یلوستون در سال ۱۸۷۲ افتتاح شد.
در چتراتا قصد داریم تا نگاهی به پارک
ملی انداخته و در رابطه با تاثیرات آن با شما صحبت کنیم، در ادامه نگاهی به مهم ترین
و معروف ترین پارک های ملی ایران نیز خواهیم انداخت.
ضوابط حاکم بر پارکهای ملی
به طور کلی در پارکهای ملی، تیراندازی
و شکار ممنوع است، مگر در مواردی که مقتضیات حفظ نسل جانوران وحشی ایجاب نماید که
در آن صورت سازمان، توسط مأمورین خود برحسب مورد عمل می‌نماید.
در موارد ضروری به منظور حفظ حیات جنگل
و بهسازی پارکهای ملی یا انجام مطالعات علمی و زمین‌شناسی مجاز برحسب مورد با رعایت
مقررات قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع توسط سازمان جنگلها و مراتع یا
سازمان حفاظت محیط زیست اقدام خواهد شد و ورود به پارکهای ملی و عبور از آن‌ها
مستلزم کسب اجازه از سازمان است.
فقط برای مأمورین سازمان محیط زیست،
حمل سلاح مجاز است و برای سایرین بدون اجازه کتبی از سازمان محیط زیست ممنوع است.
آشنایی با بهترین پارک های ملی ایران
ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و وضعیت
آب‌وهوایی خود مکان مناسبی برای زندگی جانوران مختلف است. از این رو در ادامه شما
را با بهترین پارک های ملی ایران از جمله پارک ملی گلستان، پارک ملی لار و پاری ملی
کویر آشنا می‌کنیم.
ایران در موقعیت جغرافیایی مناسبی قرار
دارد و به همین دلیل در کشورمان شاهد کوهستان، دشت‌های وسیع، رودهای بزرگ، جنگل‌های
بارانی انبوه و آبگیرهای بیابانی متعددی هستیم که چنین منابعی شرایط ایجاد پارک های
ملی، پناه‌گاه‌ها و مناطق حفاظت شده مناسبی را برای گونه‌های جانوری مختلف فراهم
کرده است.
همچنین این مناطق به محل مناسبی برای
گردشگران تبدیل شده‌اند که از مهم‌ترین و بهترین پارک های ملی ایران می‌توان به
پارک ملی گلستان، پارک ملی کویر، منطقه حفاظت شده خارتوران و پناهگاه حیات وحش نایبندان
اشاره کرد که در ادامه با هر یک از آن‌ها آشنا می‌شویم.
بیشتر بخوانید :
پارک ملی گلستان
اغلب مردم پارک ملی گلستان را با نام
جنگل گلستان می‌شناسند که با مساحت ۹۱۹ کیلومتر مربع در حوالی شمال شرقی ایران
قرار دارد. بوته‌ها، چمنزارها و دشت‌های سنگی سطح این پارک ملی را پوشانده‌اند که
میزبان حدود ۶۹ گونه پستاندار، ۲۴ گونه خزنده، ۱۵۰ گونه پرنده و دو گونه دوزیست
است. از مهم‌ترین حیوانات پارک ملی گلستان می‌توان به شغال، پلنگ ایرانی، خرس قهوه‌ای،
گوزن قرمز خزر یا مارال، پازن (زیرگونه از بز کوهی ایرانی) و گوسفند وحشی اوریال
اشاره کرد.
پارک ملی بوچاق واقع در کیاشهر
در شمال شرقی شهر رشت و منطقه کیاشهر،پارک
ملی بوچاق قرار دارد.بوجاق منطقه ای شکار ممنوع است و مساحت آن حدودا ۳ هزار و ۲۵۰
هکتار می باشد.
پوشش گیاهی معروف در این پارک آزاولا
آلاله، توسکا، تمشک، انار و غیره و از گونه های جانوری می توان به پرنده های بی نظیری
مانند آبچلیک، اکراس، غاز خاکستری و گیلانشاه اشاره کرد. تالاب بوجاق نیز دارای
موجودات آبزی نظیر ماهی سفید و کپو است و این پارک ملی یکی از معدود زیستگاه های
فک خزری در حال انقراض ایران است.
پارک ملی خجیر
پارک ملی خجیر ،در استان تهران قرار
گرفته و مساحتی حدود ۹ هزار و ۹۷۱ هکتار را در شرق شهر تهران در برمی گیرد.
این پارک می توانید گونه های گیاهی
مختلفی نظیر بادیان کوهی، بادام خارآلود، دغدغک، روناس، زبان گنجشک، سیاه تلو و
درمنه را مشاهده کنید. همچنین حیواناتی نظیر آهو، پازن، روباه معمولی، شنگ، شغال،
هامستر دم دراز، جرد ایرانی، شتر مار و پرنده هایی از جمله اردک سرسبز، تیهو، پری
شاهرخ، خوتکا، زردپره و هدهد در این پارک ملی زندگی می کنند.
پارک ملی خارتوران
پارک ملی خارتوران با مساحت ۱۴ هزار کیلومتر
مربع به عنوان دومین منطقه حفاظت شده گسترده ایران محسوب می‌شود که در آن حیوانات
در حال انقراضی چون یوزپلنگ آسیایی وجود دارند.
همچنین این پارک ملی از حیوانات دیگری
مانند گورخر ایرانی، غزال هندی، غزال ایرانی و گوسفند وحشی میزبانی می‌کند. از
پرندگان این پارک ملی نیز می‌توان از کبک و دم جنبانک سفید نام برد.
پارک ملی بختگان
بختگان از دو بخش «منطقه حفاظت شده و
پارک ملی بختگان» تشکیل شده که با مساحتی حدودا ۱۷۵ هزار ۳۷۲ هکتار در ۷۰ کیلومتری
غرب نی ریز استان فارس قرار گرفته است. از جمله گیاه و درختانی که در این منطقه دیده
می شوند، بادام کوهی، کاکوتی، گیاهان شورپسند، انجیر، تنگرس، کلخونگ و پسته وحشی
است.
گونه های جانوری این منطقه نیز بسیار
جذابند که در میان آن ها می توان به آهوی ایرانی، روباه، شغال، قوچ و میش و
پرندگانی چون اگرت، کاکایی ها، لک لک، لیل، حواصیل، دارکوب پری شاهرخ، دال و هوبره
اشاره کرد.
پارک ملی نایبدان
پناهگاه حیات وحش نایبندان با برخورداری
از مساحتی حدود ۱۵۰۰۱ کیلومتر مربع به عنوان بزرگ‌ترین منطقه حفاظت شده ایران
شناخته می‌شود که شامل دشت‌های بیابانی و تپه‌ای، رشته کوه و دشت‌های شنی است.
در این منطقه حفاظت شده شاهد زندگی حیوانات
مختلفی چون پلنگ ایرانی، روباه شنی، جبیر، بز کوهی، بز وحشی و گوسفند وحشی هستیم.
از پرندگان موجود در پناهگاه حیات وحش نایبندان می‌توان به زاغ بور، کوکو، چکاوک
شاخدار و کبک اشاره کرد. همچنین این پارک ملی میزبان خزندگانی مانند مار جعفری،
شتر مار، افعی و مارمولک است.
پارک ملی قمیشلو
در غرب اصفهان، یکی دیگر از پارک های
ملی ایران واقع شده که به نام قمیشلو به معنای نیزار شهرت دارد. مساحت پارک ملی قمیشلو
۸۶ هزار و ۶۸۵ هکتار است و دارای نه تنها ارزش محیط زیستی، بلکه به دلیل داشتن
قلعه و بناهای تاریخی، از ارزش تاریخی برخوردار است.
در این پارک ملی، حیواناتی مانند آگاما، تشی،
خارپشت ایرانی، قوچ و میش، گراز، کاراکال، خرگوش، وزغ سبز و پرندگانی مانند
بالابان، زنبور خورک، انواع خفاش، سارگپه بلند، عقاب صحرایی، کرکس سیاه و … را ببینید.
پارک ملی سرخه حصار
پارک ملی سرخه حصار در سال ۱۳۵۹ تاسیس
شد و با مساحتی حدود ۹۳ کیلومتر مربع در شهر تهران قرار دارد که در فصل زمستان میزبان
پرندگان مهاجر است.
از زمان تاسیس، این پارک ملی توسط
سازمان حفاظت از محیط زیست ایران مدیریت می‌شود و به دلیل برخورداری از آب‌وهوای نیمه‌خشک
مکان مناسبی برای زندگی حیواناتی چون گوزن زرد ایرانی، پلنگ ایرانی، روباه قرمز،
شاهین و عقاب طلایی است.
پارک ملی لار
از جمله معروف ترین پارک های ملی ایران،
پارک ملی لار است که در دامنه جنوبی البرز، بین استان های تهران و مازندران قرار
دارد. مساحت این پارک ۷۳ هزار و ۵۰۰ هکتار است و دارای سدی از سال ۱۳۶۱ می باشد.
شما می توانید در این پارک گونه های گیاهی
مختلفی از جمله بابونه، چای کوهی، شیرین بیان، کاسنی، زنبق وحشی، مریم گلی، بارهنگ
و بومادران را مشاهده کنید.
حیوانات و پرنده های گوناگونی نیز در اینجا
وجود دارند از جمله کل و بز، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گراز، خارپشت، آگامای سرزرد، مار
آبی، شاه بوف، قرقی، دلیجه و جغد تالابی.
پارک ملی تندوره
یکی از پارک ملی های شمال شرق ایران،
تندوره است که در شهرستان درگز خراسان رضوی قرار گرفته و مساحتی حدود ۵۳ هزار و
۷۸۰ هکتار را در بر می گیرد.
این پارک ملی پوشش گیاهی گوناگونی نظیر
زیره سیاه، گوجه وحشی، کتان وحشی، زرشک، آویشن، بید و … دارد و از جمله گونه های
جانوری پارک ملی تندورزه می توان به پلنگ ایرانی، کفچه مار، کل و بز، کفتار و قوچ
و میش اوربال اشاره کرد.
منابع : مجلات اینترنتی الی گشت،دانا نیوز
دیدگاه ها