در این مقاله قصد داریم شما را با موزه های مختلف استان گیلان بیشتر آشنا کنیم ، پس با چترآتا همراه باشید تا در مورد این روستاهای زیبا بیشتر بدانید. برای رزرو و اجاره اقامتگاه در شمال ایران می‌‍توانید از طریق وبسایت چتراتا اقدام نمایید.
موزه میراث روستایی گیلان
موزه‌های
روستایی، زیرمجموعه موزه‌های فضای باز هستند که جلوه تمدن و فرهنگ روستایی را در
محیط طبیعی، می‌نمایانند. موزه های روستایی با انتقال آثار و بناها با مقیاس واقعی
و قرارگیری در بستری مشابه وضعیت اولیه، شکل می‌گیرند.
موزه
میراث روستایی گیلان در زمینی به مساحت حدود ٢٦٣ هکتار، در پارک جنگلی سراوان،
واقع در کیلومتر ١٨ جادۀ رشت- تهران قرار دارد. فکر تأسیس موزه، پس از زمین لرزه
خرداد ١٣٦٩ گیلان که روند تخریب بناهای سنتی را شدت بخشید، شکل گرفت. اما فاز
مطالعات مقدماتی آن، از اوایل سال ١٣٨١ آغاز شد.
ابتدا،
مطالعات گسترده جهت مکان‌یابی مناسب برای اجرای پروژه انجام شد. پس از بررسی‌های
فراوان، پارک جنگلی سراوان، به علت دارا بودن توپوگرافی مناسب و مشابه گیلان،
دسترسی آسان و وجود تأسیسات زیربنایی مناسب به عنوان محل اجرای پروژه انتخاب شد.
در همان زمان، آموزش نیروهای مورد نیاز انجام گرفت. این موزه، نمونه‌ای کوچک اما
واقعی، از نحوه زندگی و فرهنگ سنتی روستاهای گیلان است.بخش معماری این موزه،
مجموعه‌ای است که قدمت بناهای آن به طور متوسط به ١٥٠ سال می‌رسد.
هدف
موزه میراث روستایی گیلان، تنها انتقال بناهای روستایی نیست، بلکه حفظ فرهنگ بومی،
فن ساخت و دانش نانوشته‌ای است که در روستاهای گیلان وجود داشته است.
در
این مجموعه، علاوه بر معماری روستایی مناطق مختلف استان، سایر عناصر فرهنگی مربوط
به ابزارهای زندگی و کار، خوراک، پوشاک و ... هم به نمایش درآمده است.
در
طراحی سایت، محل‌های جداگانه برای رستوران‌ها، چای‌خانه‌ها، بازارها، مساجد، مزارع
و باغ‌های چای، شالیزار، کارگاه‌های آموزش و تولید صنایع‌دستی، نظیر گمج‌سازی و
سفالگری، مرواربافی، رشتی‌دوزی و ... ، محوطه‌ی بازی‌ها و نمایش‌های سنتی برای
برگزاری کشتی‌گیله‌مردی، ورزاجنگ، لافندبازی و ...، مراکز تحقیقات کشاورزی و
دامپروری، پژوهشگاه معماری و مردم‌شناسی، پارک کودک، باغ‌های پرورش گیاهان دارویی
و درختان بومی، اردوگاه تفریحی، معماری چوب ملل و دو مجموعه مهمان‌پذیر با الهام
از معماری روستایی به ظرفیت ١٥٠ واحد ٣ تا ٥ نفره، در نظر گرفته شده است.
موزه
میراث روستایی گیلان تا کنون موفق به کسب چندین جایزه و گواهینامه از سوی نهادهای
ملی و بین المللی شده است.
موزه تاریخ چای
موزه
تاريخي چاي ايران يکي از جاهای دیدنی لاهیجان است که همه روزه پذيراي بسياري از
افراد بومي و گردشگران است.
لاهيجان
يکي از قديمي ترين و زيباترين شهرهاي استان گيلان است که به "شهر چاي"
شهرت دارد زيرا چايکاري در ايران براي نخستين بار به همت "حاج محمد ميرزا
کاشف‌السلطنه چايکار" در سال 1319 ه.ق در لاهيجان آغاز شد و به‌سرعت در اين
شهر و ديگر مناطق سواحل جنوبي درياي مازندران توسعه يافت.
مزار
کاشف السلطنه روي تپه‌اي از چاي که توسط وي در سال 1307 شمسي خريداري شده بود جاي
دارد، ابتدا بنا به وصيت کاشف‌السلطنه مزار وي که از مرمر سياه بود بدون سقف و
حفاظ و در ميان بوته‌هاي چاي قرار داشت اما اندکي بعد مقرر شد که دو درصد درآمد
چاي به ساخت مقبره‌اي درخور شأن او اختصاص يابد.
بناي
مزار"پدر چاي ايران" به سبک معماري غربي طراحي و ساخته شده است بدين
ترتيب از سال 1335 شمسي بناي فعلي به سبک معماري غربي تهيه و به همت " انجمن
آثار ملي" به شکل کنوني با اسکلتي از بتن مسلح و نماي سنگ تيشه‌اي طوسي رنگ
با زيربناي 512 مترمربع ساخته شد.
همچنين
از سال 1371 شمسي کل مجموعه به سازمان ميراث فرهنگي کشور واگذار شد و سالن مستطيل شکل
نسبتاً وسيعي در جوار برج آرامگاه بود براي احداث "موزه تاريخ چاي
ايران" درنظر گرفته شد.
اين
طرح با پيشنهاد، نظارت و اجراي سازمان ميراث فرهنگي و با غرفه بندي و بهره گيري
از تزئينات سنتي چوبي بسيار زيبا در دو طبقه پلکاني شکل در شهريورماه 1375 شمسي
به پايان رسيد.
اين
مجموعه هم‌اکنون با داشتن ادوات و وسايل سنتي و تخصصي مربوط به چاي و مدارکي مربوط
به چگونگي فعاليتهاي پدر چاي ايران همه روزه پذيراي بسياري از افراد بومي و نيز
گردشگران است.
ورودي
اصلي بنا در سمت شرق، ابتدا به دو فضاي جانبي تالار اصلي گشوده و با پرده اي از
نمايش تعزيه آراسته شده است. در سمت راست، اسناد و مدارک تاريخي مربوط به کشف و
امتياز و عکسهاي اوليه کاشف‌السلطنه به ديوار آويخته شده است همينطور اتاق سمت چپ،
محل اسکان مدير و اتاق نگهبانان موزه است.
تالار
اصلي توسط يک طبقه چوبي به دو بخش فوقاني و تحتاني تقسيم و در ابتداي تالار دو
پلکان چوبي با حالتي نيمه دوار به طبقه دوم منتهي مي شود. در جانب ديگر تالار در
طبقه همکف، پلکاني سنگي به مقبره کاشف‌السلطنه راه مي‌يابد، طبقه‌بندي تالار با
نمايي چوبي به موازات ستونهاي شش گانه داخلي انجام شده است.
غرفه‌هاي
اين تالار در ديوارهاي جانبي و به صورت جعبه آئينه‌اي سراسري ايجاد شده است، در
طبقه همکف در داخل ويترينها دو سماور روسي، سيني نقره، انگاره ساخت اصفهان، پيمانه
و جعبه چاي، چپق کيسه توتون، قهوه‌خوري چيني، مشربه و دست‌نوشته‌هاي کاشف‌السلطنه
در معرض ديد قرار گرفته‌اند.
در
ويترينهاي طبقه فوقاني وسايلي مانند ظروف سفالي و زيورآلات و اشيايي ديگر از عصر
اشکاني و سلجوقي و نيز اسناد و قباله، تسبيح، جاجيم، پيمانه شير، هاون چوبي، تغار
کوچک چوبي، تنگ و... به نمايش گذارده شده‌اند.
در
فضاي داخلي قسمت مقبره، کف آرامگاه با مرمر سفيد فرش شده و ديوارهاي جانبي به صورت
مدور و با ستونهايي مرتفع که تا سقف امتداد يافته جلب‌نظر مي‌کند. بر شکافهاي نيمه
مدور ديوارهاي داخلي، عکسها و اسناد مربوط به شخص کاشف‌السلطنه به ديوار آويخته
شده است. نماي بيروني موزه به طور کامل با سنگ تيشه‌اي خاکستري پوشيده و کف سالن
اصلي و محوطه مقبره نيز با سنگ مرمر فرش شده است.
آرامگاه
کاشف‌السلطنه و موزه تاريخ چاي ايران، متعلق به دوره معاصر بوده و داراي شماره ثبت
ملي 1769 سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري کشور است.
بیشتر بخوانید :
موزه تاریخ طبیعی رشت
موزه
تاریخ طبیعی رشت مکانی است که جهت ثبت، شناسایی، طبقه بندی ،نگهداری و نمایش نمونه
ها جلوه ها و ذخایر متنوع گیاهی و جانوری احداث شده است .
این
نوع موزه با هدف حفظ ذخایر غیر زنده ژنها در ارائه خدمات علمی، آموزشی و پژوهشی در
زمینه علوم طبیعی و حیات وحش ، ارتقای سطح آگاهی ، دانش و فرهنگ محیط زیستی مردم،
شناساندن هرچه بیشتر محیط طبیعی به جامعه،شناخت ارتباط انسان با طبیعت و میزان
دخالت او در آن و در نهایت بررسی و بیان تکامل حیات تأثیر فعالیت نموده و در پر
کردن اوقات فراغت و جلب گردشگر نقش مهمی دارد.
موزه
تنوع زیستی این امکان را به وجود می آورد که بسیاری از انسان ها که قادر به مشاهده
جانوران و حیات وحش در طبیعت نیستند ، آنها را از نزدیک دیده و با نام و ویژگیهای
ظاهری و زیستی آنها آشنا شوند و محققان نیز بتوانند بر روی گونه های مختلف جانوری
و گیاهی موجود در آن مطالعه نمایند.
بنای
موزه تاریخ طبیعی رشت در سال۱۳۵۷در زیرزمینی به مساحت ۳۰۰ مترمربع در دو طبقه جمعا
به مساحت۴۴۰ مترمربع در ساختمان اداره کل حفاظت محیط زیست تاسیس گردید، راه‌اندازی
و تجهیز این موزه ازسال۱۳۸۳ برعهده شرکت فنی، هنری نگارستان بوده است.
این
موزه شامل بخشهای مختلف و متنوعی است از جمله بخش بازسازی زیستگاه‌ها که ۶ صحنه
از زیستگاه‌های حفاظت شده استان گیلان را نمایش می‌دهد و بخش پرندگان که شامل ویترین‌های
متعددی است که بیش از صد و بیست گونه پرندگان از جمله پرندگان شکاری، ماکیان سانان
و پرندگان شاخه نشین در این موزه به نمایش درآمده است.
بخش
دیوارماها یا بازسازی زیستگاه‌ها،این بخش دارای۶ صحنه از زیستگاه های ویژه استان
(مناطق حفاظت شده) است، که درهر صحنه سعی شده است تا بابهره گیری از تکنیک دیوارما
سازی نمایی از همن زیستگاه و طبیعت خاص را به نمایش در می‌آورد.بخش پرندگان، این
پرندگاه شامل چند غرفه یاویترین است که درآنها پرندگان شکاری،ماکیان سانان
وپرندگان شاخه نشین مجموعا به تعداد۸۰ گونه وپرندگان آبزی به تعداد ۴۵ گونه به نمایش
درآمده است.
کاخ موزه نظامی انزلی
بنای
این كاخ كه همچون مروارید سپیدی در میان درختان سبز ماگنولیا ، نارنج و كاج ها و
سروهای ارزشمند كهنسال در كنار دریا قرار دارد معماران و مهندسان با ذوق ایرانی در
سالهای 1308 تا 1314 یعنی در زمان رضا خان بنا نهادند . بنای این عمارت كه به كاخ
میان پشته معروف بوده از معماری منحصر به فرد و ارزشمندی برخوردار است .
ساختمان
در دو طبقه با یكهزار و 168 متر مربع زیر بنا از سنگ و به صورت دو جداره ساخته شده
تا ساكنان را از سوز و سرمای بادهای شمالی محفوظ بدارد . طراح بنا برای این كه
رطوبت برخاسته از خزر در این عمارت ماندگار و موجب آزردگی نشود در اتاقها و حتی
قسمت های بیرونی هواكش هایی با توری های فلزی تعبیه كرده است .
بنای
كاخ از سمت جنوب دارای پنجره بزرگی با طرح خورشید است كه با نخستین اشعه های
صبحگاهی نور را به داخل كاخ میهمان می كند و از جانب شمال دارای دری بزرگ است كه
ما را مدهوش تماشای رقص مهتاب بر آب نیلگون خزر می سازد .
كاخ
دارای یك سرسرای بزرگ با 11 اتاق و یك سالن پذیرایی است ، سقف همه اتاقها را گچ بری
های ظریف و هنرمندانه زینت داده و كف اتاقها برای در امان ماندن از رطوبت زمین كف
پوش چوبی شده ، پلكانی وسیع و زیبا بازدیدكنندگان را به طبقه بالا می رساند . شومینه
های بزرگ دیواری نیز برای گرما بخشی به ساكنان در دیوار اتاقها تعبیه شده است .
در
حیاط عمارت ، ماكت یك ناو و چند تانك و توپ و سلاحهای سنگین و نیمه سنگین در بین
درختان قرار داده شده تا ما را با برخی از سلاحهای قدیمی به كار گرفته توسط نیروی
دریایی كشورمان آشنا سازد .
طبقه
نخست كاخ به سلاحها و ادوات نظامی از زمان زندیه تا دوره رضا خان نظیر ششلولهای قدیمی
طپانچه اعلام خطر و فیتیله ای ، كمان های جنگی اوایل قاجاریه و قمه های دوره زندیه
و قاجاریه ، تفنگهای بزرگ قلعه‌ای ، تفنگهای سنگ چخماق ، سپر و كلاهخود و نیزه و
همچنین ابزار و سلاحهای دریانوردی ، لوازم غواصی مانند كپسول هوا وسایل مكشوفه دریایی
مثل قطب نمای مغناطیسی و انواع ماسك های غواصی و انواع دوربین های عكاسی زیرآبی ،
ماكتهایی از ناوهای جنگی ، تابلوی انواع گره های دریایی و سكان كشتی اختصاص داده
شده است .
طبقه
دوم بنا بیشتر وجهه كاخ بودن خود را حفظ كرده و در آن برخی از اشیای به جا مانده
مورد استفاده در كاخ نظیر میز كار رضا خان با پایه هایی به شكل چهار شیر نشسته ،
رادیو ضبط مبله ای كه هیتلر به وی هدیه داده بود ، چلچراغ تراشیده از چوب یك پارچه
و بوفه و مبلمان چوبی منبت كاری شده قرار دارد .
سالن
پذیرایی با لوستری بزرگ و زیبا ، میز نهارخوری 14 نفره ، بوفه و ظروف زیبای چینی و
بلورین از بخشهای باشكوه و دیدنی این كاخ موزه است . در راهروهای باریك طبقه بالای
كاخ نیز گلدانهای چینی ، شمعدانها و قدح و ساعت های عتیقه درون ویترین به نمایش
گذاشته شده است .
یك
تمساح تاكسی درمی شده از جمله هدایایی است كه به رضا خان داده شده بود و اكنون
درون یكی از این قفسه ها با چشمانی خیره و دهانی باز تماشاگران ایرانی را می نگرد
.
چند
تابلوی نقاشی از هنرمندان ایرانی و خارجی نیز در این كاخ موزه به چشم می خورد ، در
این میان تابلوی كبك آویز اثر كمال المك ، تابلوی مهرمادری از یك نقاش آلمانی
مربوط به سال 1870 میلادی و تابلوی پرنده ای نقش زده شده توسط ناصرالدین شاه نیز
از آثار دیدنی به نمایش گذاشته شده است .
این
كاخ موزه كه در سالهای
1380 و 1381 به دستور فرماندهی نیروی دریایی و زیر
نظر سازمان میراث فرهنگی مرمت و تعمیر شد هر ساله تماشاگه صدها و هزاران نفر از
دوستداران فرهنگ و هنر و تاریخ از گوشه و كنار ایران و جهان است .
خانه موزه میرزا کوچک خان جنگلی
خانه
میرزا کوچک خان جنگلی به واقع یونس استادسرایی از مبارزان انقلاب مشروطه و رهبر
جنبش جنگل به یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری مهم استان گیلان و خانه یکی از بزرگترین
مشاهیر ایران تبدیل شده است.
میرزا
کوچک خان جنگلی بزرگ مرد تاریخ گیلان و کشور که شرح حال مبارزات وی در مقابل
استعمار و رژیم حاکم از رویدادهای مهم این سرزمین است و قیام وی و یارانش به نام قیام
جنگل، مبنای بسیاری از مبارزات آزادیخواهانه در کشور بوده است، در سال 1298 هجری
قمری در محله استاد سرای رشت دیده به جهان گشود.
نام
او یونس استاد سرایی بود که به واسطه شغل پدرش " میرزا بزرگ " که
مسئول دفاتر مالیاتی در نزد عبدالوهاب مستوفی بود به میرزا کوچک شهرت یافت و تا پایان
عمر به همین نام معروف گردید. میرزا کوچک به دلیل فعالیت‌های حق طلبانه و آزادیخواهانه
خود در شهرها و روستاهای مختلفی در استان ساکن شد و مردم نیز به دلیل علاقه خاصی
که به او و یارانش داشتند در تمامی سالهای مبارزه وی را در پناه خود گرفتند.
خانه
میرزا واقع در محله ی استاد سرای رشت و در نزدیکی یکی از میادین اصلی و مهم یعنی
سبزه میدان واقع است. این خانه متعلق به پدر میرزا کوچک بود که در گذشته حیاط وسیعی
داشت و تا پشت تکیه مستوفی امتداد می‌یافت. مساحت این خانه 1200 متر مربع است که
پس از شهادت میرزا، خانواده وی به دلیل عدم احساس امنیت در حکومت پهلوی اول،
خانه را ترک کرده و بعدها آن را به فرو رساندند.
بنای
فعلی در دو طبقه به مساحت 300 متر مربع است که هر طبقه چهار اتاق و ایوان و دو
پلکان در دو طرف خانه برای ورود به ایوان و اتاق‌های بالا‌ست.
طبقه
پایین به همت پژوهشگران و سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری رشت به نمایشگاه دایمی
کتب مربوط به تاریخ گیلان و نهضت جنگل تبدیل شده است و طبقه بالا محل زندگی
خانواده بوده به مانند شرایط و وسایلی در قدیم وجود داشته بازسازی شده است. در
گوشه و کنار خانه هم روی دیوارها عکسها و اسنادی از دوران مبارزات نهضت جنگل نصب
شده است.
نکته‌ای
که توجه هر گردشگر را در بدو ورود به زادگاه کوچک جنگلی به خود جلب می‌کند این
جمله معروف میرزا‌ست که روی دیوار نوشته شده " من استقلال ایران را خواهانم و
بقای اعتبارات کشور را طالبم" .
خانه
موزه و مرکز اسناد میرزا کوچک جنگلی همه روزه برای بازدید علاقمندان دایر است و یکی
از مایه های مباهات تاریخ شهر رشت است.
منابع
: مجله بیتوته ، تابناک گیلان ، دانشگاه گیلان ، ایرنا ، خبرگزاری تسنیم ، ایسنا
دیدگاه ها