آشنایی با گردشگری کودک

گردشگری کودک را می توان پدیده‌ ای جدید در دنیا دانست که البته چندان در دنیا هم تعریف شده نیست. شاید دلیل ایجاد این واژه در کشور ما ضرورت نیاز به این نوع سفرها به دلیل محدودیت‌های مدارس برای برگزاری سفر باشد. اگر بخواهیم تعریفی از این نوع گردشگری ارائه دهیم باید بگوییم که گردشگری کودک با انگیزه گردش و هدف لذت بردن و تفریح و استراحت انجام می شود.

به دلیل اینکه در حوزه گردشگری، شرط سنی لحاظ نشده پس کودکان می توانند گردشگر محسوب شوند. این نوع گردشگری یک موضوع جدید ونوپاست که کمتر به آن توجه شده است. فضاهای گردشگری طراحی شده مناسب با ابعاد وجودی کودک می تواند نقش استادی مناسب را برای تجربه کردن و آموختن درس های بزرگ زندگی با دیگر جذابیت ها داشته باشد.

پتانسیل های ایجاد گردشگری کودک در ایران

جای جای ایران را می توان مکانی بالقوه برای گردشگری کودک قلمداد کرد. از مازندارن و گیلان و شمال ایران تا جنوبی ترین نقطه این کشور پر از موقعیت های بالقوه گردشگری است که باید با گام های پاک کودکان و مانوس شدن آن ها با طبیعت هر کدام از این شهرها، جانی دوباره به صنعت گردشگری و احیا این صنعت مظلوم، فصلی دوباره را شروع کرد. در حال حاضر، برای آشنا کردن کودکان با مفهوم گردشگری کودک، تورهای یک روزه متعددی بر پا شده و با تدابیری به اجرا درآمده است.

البته گردشگری برای کودکان باید کمی متفاوت از سفر بردن و اردو بردن آن ها باشد. باید به کودکان اجازه داد که در تورهای گردشگری، به کند و کاو بپردازند و حتی قدم هایی هر چند مطمئن را دور از بزرگ ترها بردارند و حس ویژه طبیعت را به تنهایی و به دور از محافظت هر لحظه ای از جانب بزرگ ترها تجربه کنند ، زیرا طبیعت اطراف ما هم خالق است و هم خلاق و از آن جا که همیشه ذاتی بخشنده داشته است می تواند هر دو حس نام برده را به کودکان انتقال دهد.

در این نوع گردشگری، هدف این است که، جسارتی که حس جستجوگری در کودکان به واسطه گردشگری داده می شود بسیار فراتر از فضاهای آموزشی و آزمایشگی باشد و این درست همان شاخصه ای است که هر انسانی برای ادامه بقا چه در فضاهای شهری و بروز و چه در دل طبیعتی عاری از ساخته انسانی باید بیاموزد و چه بهتر که این آموزش از همان سنین اولیه و خالص دوران کودکی انجام شود.

تاثیر گردشگری بر کودکان

این نوع گردشگری به دلیل آن که نوعی توسعه انسانی محسوب می شود، از منظر کشورهای پیشرفته حائز اهمیت بسیار است. مهم ترین مرحله رشد و شکل گیری هویت فردی و اجتماعی در دوران کودکی اتفاق می افتد، باید به این نکته توجه کرد که گردشگری کودک چه نقشی بر شکل گیری هویت افراد در این سن خواهد داشت.

در واقع می توان گفت که کودکی که با گردشگری آشنایی دارد بهتر می تواند خود، محیط و کشورش را بشناسد و در نتیجه به هویت اصلی و ملی خود دست یابد. در این زمینه آشنایی کودک با میراث تاریخی نقش بسیار مهمی دارد، کودک با گذشته خودش آشنا شده و بهتر می تواند به آینده خود مسلط شود، آشنایی با هویت ملی در بسیاری از جنبه ها حتی در امنیت ملی تأثیر دارد.

تغییر سبک زندگی در ایران، تبدیل خانواده های گسترده به خانواده های هسته ای، رشد فزاینده مهاجرت و شهرنشینی، گسترش آپارتمان نشینی، فقر حرکتی کودکان و پدیده ای به نام «سندرم دوری از طبیعت» و بسیاری عوامل دیگر که موجب شکل گیری نیازی در جامعه شده است که ایده سفر و به ویژه طبیعت گردی کودکان را به راهی برای رفع گوشه ای از این دست نیازها تبدیل کرد.

گردشگری کودک و نوجوان چه توسط مدارس طبیعت و یا مدارس آموزش و پرورش برگزار شود و چه آژانس های مسافرتی به اجرای آنها اقدام نمایند، نقش بسزایی درسلامت، شادابی و تندرستی کودکان ایفا می کند.

امروزه بیش از هر زمان دیگر فقدان تورهای گردشگری برای کودکان و نوجوانان در رده های سنی مختلف حس می شود. سفرهایی که می توانند با اهداف مختلف آموزشی و تفریحی در قالب فعالیت هایی چون نمایش و قصه گویی، بازی های گروهی، کارگاه های آموزشی وغیرهنکات بسیاری را به کودکان منتقل کند.

اهمیت گردشگری کودکان

شلید بتوان اینطور اهمیت موضوع را بیان کرد که روزانه حدود ۳۰۰.۰۰۰ نفر در دنیا متولد می شوند.این یعنی اینکه ۳۰۰.۰۰۰ کودک به دنیایی پای می گذارند که از همان بدو تولد نیازمند حمایت و مراقبت و رفاه هستند.

حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حقوقی است که کودک باید برای رشد و ارتقا از آن بهره مند باشد.کودک حق دارد در زمان کودکی ، یعنی زمانی که شخصیتش در حال شکل گیری است، در حد توانش ، خود و محیط اطرافش را درک کند وهویت خود را بشناسد.

اگر احترام به حقوق بشر،آزادیهای اساسی، زبان،احترام به دیگران ازفرد تا تمدن در کودکی در فرزندان ریشه ندوانن ،در بزرگی به سختی شکل می گیرند.شناخت انسان ها، گروههای انسانی، اقوام، ادیان و مهمتر از همه شناخت محیط اطراف یعنی محیط زیست طبیعی نیز نیازمند آگاه سازی در دوران کودکی است.

پس از ضروریات رشد کودک، لمس صحیح و درست زندگی و محیط زندگی برای هر کودکی می باشد و گردشگری یکی از مواردی است که می تواند این رشد را ارتقا ببخشد و کامل کند.در واقع گردشگری بواسطه لمس مستقیم زندگی در فراسوی زندگی معمول، فرصت های بسیاری را برای ذهن کنجکاو و حساس کودک فراهم می کند تا بتواند بسیار بیشتر از والدینی که او را همراهی می کنند،آموزش ببیند ویا در ذهن خود، تاثیرات شگرف ایجاد کند.

منابع: مجلات اینترنتی همگردی،ایران گرد،گشتاگشت